Xây dựng văn hóa học tập trong doanh nghiệp?

Văn hóa học tập là gì?

Văn hóa học tập là một hệ thống những giá trị, phương pháp, quy trình ưu tiên cho việc đào tạo, phát triển nhân viên và cải thiện nhân viên. 

Phát triển một nền tảng văn hóa học tập vững chắc có nghĩa là doanh nghiệp cố gắng để cung cấp cơ hội đào tạo và trang bị kiến thức hoặc kỹ năng mới cho nhân viên của mình.

Do vậy, việc học tập trở thành một giá trị cốt lõi xuyên suốt trong một tổ chức, ảnh hưởng đến việc ra quyết định và cải thiện hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Mục tiêu chính của văn hóa học tập

Thông thường một văn hóa học tập sẽ tạo điều kiện để thực hiện mục tiêu của tổ chức, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc và thành tích chung của doanh nghiệp. Có thể là:

• Tăng sự gắn kết và tinh thần của nhân viên
• Giảm tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên
• Nâng cao kỹ năng hoặc đào tạo lại nhân viên
• Xây dựng kế hoạch cho những cơ hội phát triển trong tương lai
• Cải thiện năng suất
• Tăng sự linh hoạt, khả năng thích nghi với những thay đổi
• Lập kế hoạch về nhân sự tổng quát.

Đặc điểm của văn hóa học tập

Một số đặc điểm nổi bật của văn hóa học tập

Tư duy học tập suốt đời

Văn hóa học tập tạo nên tư duy học tập suốt đời, nơi mà nhân viên có động lực cố gắng không ngừng và phát triển bản thân từng ngày. 

Dù là trong công việc hay trong cuộc sống, việc học tập suốt đời đồng nghĩa với việc mỗi người tìm kiếm những cơ hội để khai thác tiềm năng bản thân, cải thiện những lỗ hổng kỹ năng và tư duy sáng tạo hơn. 

Giao tiếp hiệu quả

Một văn hóa học tập thành công thì yếu tố giao tiếp là vô cùng quan trọng. Quản lý và nhân viên phải hiểu rõ được mong muốn và nhu cầu của nhau thông qua giao tiếp, biểu cảm, sắc thái... Khi đó, mọi người sẽ tìm thấy câu trả lời phù hợp mà đối phương cần.

Cũng cần nhớ rằng hiệu quả của phong cách giao tiếp phụ thuộc vào người nghe. Vì vậy, người quản lý nên hiểu rõ từng nhóm nhân viên khác nhau để có thể truyền đạt thông tin một cách chính xác, hiệu quả. 

Lãnh đạo có tầm nhìn tiên phong

Văn hóa học tập đòi hỏi các nhà lãnh đạo có tư duy tiến bộ, sẵn sàng đầu tư tiền bạc và thời gian ngày hôm nay để đạt được thành công lâu dài trong tương lai.  

Người lãnh đạo cần có tầm nhìn xa, ngoài việc quan tâm đến việc hoàn thành KPI, kiểm tra tình hình kinh doanh hàng quý thì cũng cần phải quan tâm việc cải thiện và nâng cao kỹ năng để đáp ứng những thay đổi và yêu cầu cao hơn trong công việc. 

Những nhà lãnh đạo cũng là một tấm gương sáng trong việc truyền cảm hứng cho nhân viên của mình noi theo, họ luôn nỗ lực để tạo điều kiện cho nhân viên có cơ hội thể hiện sự bứt phá của bản thân.

Văn hóa học tập hợp tác để phát triển

Loại bỏ bất kỳ rào cản và hạn chế trong công ty để nhân viên có thể thoải mái chia sẻ chuyên môn, hợp tác với nhau chính là yếu tố để tạo nên văn hóa học tập và phát triển.  

Khi khuyến khích việc hợp tác, nó sẽ giúp cho nhân viên tiến bộ, được học các kỹ năng mới và cải thiện công việc của mình. 

Môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo

Một văn hóa học tập hiệu quả mang đến cho nhân viên những cách làm việc không đi theo lối mòn, có nhiều ý tưởng sáng tạo. Để làm được điều này, tổ chức phải trao cơ hội cho nhân viên để họ được thử thách, khám phá bản thân, được bàn luận vấn đề một cách công khai và cùng nhau chia sẻ những phương pháp để thay đổi doanh nghiệp.  

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, những ý tưởng mới thường dẫn đến kết quả không như mong đợi. Nếu nó xảy ra trong tổ chức của bạn, người quản lý cần phải nhìn nhận những mặt tích cực và hạn chế trách mắng nhân viên, không làm khó mặt nhân viên trước mọi người. 

Chia sẻ kiến thức

Chia sẻ kiến thức trong tổ chức giúp cho nhân viên có cái nhìn tổng quan về tổ chức và hiểu rõ hơn vai trò của họ đối với tổ chức. 

Chia sẻ giữa đội, nhóm và phòng ban tăng tính hợp tác, nhân viên biết được những gì cần phải cải thiện kỹ năng để có thể hỗ trợ những người khác.

Tại sao việc xây dựng văn hóa học tập lại quan trọng?

Mặc dù có nhiều cách tiếp cận và được xây dựng theo nhiều hình thức khác nhau, nhiều bằng chứng cho thấy việc phát triển văn hóa học tập hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. 

Dành thời gian và cung cấp nguồn lực (ngân sách, chuyên gia, nội dung…) cho việc học tập tạo điều kiện cho nhân viên phát triển, giúp họ nắm bắt được những kỹ năng mới để nâng cao hiệu suất làm việc. 

Khi văn hóa học tập lan tỏa ra toàn bộ tổ chức, nó cũng có ảnh hưởng tích cực đến các lĩnh vực kinh doanh. 

Các nhà quản lý trong các tổ chức có “văn hóa học tập tác động cao” có khả năng thành công và phát triển lâu bền cao hơn  gấp 10 lần, cụ thể như sau:

Growth (Tăng trưởng) - nhờ vào động lực làm việc của nhân viên tăng cao

Profitability (Lợi nhuận) - nhờ sự cải thiện hiệu suất làm việc của nhân viên và sự hài lòng của khách hàng

Transformation (Linh hoạt) - tăng khả năng linh hoạt, luôn tìm ra giải pháp, phản ứng nhanh nhạy với sự thay đổi của thị trường

Productivity (Năng suất) - Năng suất trong công việc và việc quản lý nhân sự tiềm năng

Những phát hiện trên được hỗ trợ bởi một nghiên cứu từ Bersin by Deloitte. Nghiên cứu của họ đã chứng minh rằng các tổ chức có văn hóa học tập có thể đào tạo được nhân viên của mình, đạt những kết quả như: 

Có khả năng đổi mới như tạo ra ý tưởng mới, công nghệ mới, phương pháp mới cao hơn 92%

Có khả năng ra mắt sản phẩm đầu tiên trên thị trường so với đối thủ cạnh tranh cao hơn 46%

Có khả năng trở thành tổ chức dẫn đầu cao hơn 17%

Nhạy bén trong việc nhận biết, hiểu về nhu cầu khách hàng, giải quyết được băn khoăn khách hàng cao hơn 34%

Cung cấp các sản phẩm có chất lượng tốt hơn 26%

Năng suất lao động tăng 37%

Sẵn sàng thích ứng, đáp ứng được nhu cầu tương lai hơn 58%

Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại và đầy sự đổi mới như hiện nay, việc thích nghi với các nhu cầu trong tương lai là vô cùng quan trọng. Việc chuyển đổi kỹ thuật số và hàng loạt công nghệ mới ra đời, trí tuệ nhân tạo, các tổ chức cần phải có những kỹ năng phát triển liên tục để duy trì. 

Do đó, văn hóa học tập có vai trò hết sức quan trọng. Một văn hóa học tập phát triển mạnh mẽ tăng cường sự linh hoạt mang đến cho các doanh nghiệp khả năng đáp ứng yêu cầu về tài năng ngày càng phát triển trong thời đại kinh tế kỹ thuật số.

Thách thức trong việc xây dựng văn hóa học tập

Với những lợi ích mà văn hóa học tập tại nơi làm việc mang lại, tại sao các tổ chức và doanh nghiệp không có quy trình và điều kiện để thực hiện nó?

4 thách thức chính trong việc xây dựng văn hóa học tập

Đáng tiếc là, việc xây dựng văn hóa học tập trên lý thuyết dễ dàng hơn khi áp dụng vào thực tế. 

Theo Báo cáo Phát triển và Học tập Chuyên nghiệp hóa của CIPD đã khảo sát các chuyên gia L&D và nhận thấy rằng hầu hết tất cả đều muốn phát triển nền văn hóa học tập tích cực (98%) nhưng chỉ có 36% L&D tin rằng họ đã thành công trong việc tạo ra một văn hóa học tập tích cực. “36%” nói lên những thách thức đáng kể khi xây dựng văn hóa học tập trong doanh nghiệp:

Học tập không chính thức

Mặc dù mọi tổ chức đều cần phải có các chương trình đào tạo chính thức, nhưng để hình thành một nền văn hóa học tập phát triển, các buổi học bắt buộc cần được loại bỏ và trở thành điều mà nhân viên muốn học. 

Điều này đòi hỏi các tổ chức phải cung cấp các công cụ, tài nguyên cho nhân viên học tập. Sau đó xây dựng các hình thức khích lệ giúp cho nhân viên ưu tiên phát triển cá nhân và có thái độ tích cực trong việc cải thiện bản thân. 

Tạo ra tư duy học tập và phát triển cá nhân là thách thức đối với tổ chức, tuy nhiên, nếu phong cách lãnh đạo không phù hợp có thể làm cho nhân viên cảm thấy áp lực, không tự tin. Vì vậy, việc tìm ra phong cách lãnh đạo phù hợp với từng nhân viên là điều cần thiết. 

Việc quá can thiệp vào các đề xuất kế hoạch giáo dục, học tập có thể làm mất đi quyền tự chủ và giảm tính linh hoạt, dẫn đến kết quả học tập tồi tệ hơn. Mặc khác, nếu quá thoải mái với nhân viên, ít đưa ra quyết định có thể làm giảm sự chủ động của nhân viên và khó truyền đạt được tầm quan trọng của việc học hỏi.

Không phân bố nguồn lực hợp lý

Nhiều tổ chức, doanh nghiệp muốn có một nền văn hóa học tập tích cực và mong muốn những lợi ích mà nó đem lại, nhưng họ lại không biết phân bổ các nguồn lực hợp lý để duy trì, nuôi dưỡng nó.  

Những rào cản cản trở một văn hóa học tập bền vững của doanh nghiệp bao gồm: 

Không cung cấp thời gian để nhân viên học tập

Không cung cấp tài nguyên cho nhân viên học tập

Không liên kết được việc học với phát triển sự nghiệp trong tương lai. 

Không có sự ủng hộ của lãnh đạo

Các tổ chức, doanh nghiệp cần sự ủng hộ từ lãnh đạo và sẵn sàng phân bổ nguồn lực cho đào tạo. Tuy nhiên, theo Báo cáo Học tập và Phát triển chuyên nghiệp hóa CIPD cho thấy 76% chuyên gia L&D cho biết việc học tập không được xem là ưu tiên của các nhà quản lý, 64% nhà quản lý nói rằng việc học được coi là một khoản chi, chứ không phải là một khoản đầu tư. 

Không có nhà lãnh đạo nào sẵn sàng cho việc phát triển văn hóa học tập và họ cho rằng điều đó là khó thực hiện. Bộ phận L&D phải chứng minh được giá trị của việc nhấn mạnh vào sự phát triển của nhân viên và sự phát triển của tổ chức luôn đi liền với nhau. 

Rào cản hành chính

Các vấn đề hành chính có thể phá hỏng các nỗ lực trong việc xây dựng văn hóa học tập trong một công ty. Các quy trình của tổ chức cần được thiết lập để việc truy cập và chia sẻ thông tin, nội dung giáo dục một cách liền mạch. 

Nó cũng rất quan trọng để thúc đẩy học tập, hợp tác. Khi nhân viên chia sẻ kinh nghiệm với nhau, khả năng cao nó sẽ trở thành yếu tố để doanh nghiệp đi lên. 

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra những khó khăn trong việc xây dựng nền văn hóa học tập trong tổ chức với các cá nhân làm việc từ xa.  

Qua những thách thức trên, lãnh đạo cũng nên lưu tâm một số vấn đề trong việc xây dựng văn hóa học tại công ty để có thể lường trước một số việc không đáng có xảy ra.  

Để xây dựng văn hóa học tập, các sếp cần lưu tâm điều gì?

Văn hoá học tập = (Structure) Thể chế, hệ thống, quy trình.. + (Individual) mong muốn phát triển của mỗi cá nhân... + (Environment) môi trường văn hóa nơi làm việc.

Trong đó: 

Structure: là một hệ thống, quy trình trong mỗi doanh nghiệp được xây dựng bởi những người đứng đầu. Để bắt đầu xây dựng văn hóa học tập, doanh nghiệp cần cởi mở và tạo mọi điều kiện cho nhân viên được tiếp cận với các hình thức học tập, để nhân viên thoải mái chia sẻ. Một số điều kiện như:

Quy trình học tập đơn giản không?

Có sẵn tài nguyên học tập hay không?

Có ngân sách cho đào tạo hay không?

Có thời gian cho học tập hay không? 

Ví dụ như như đề xuất của nhân viên là muốn học Phân tích dữ liệu nhưng quy trình của công ty là tạo đề nghị -> chờ lãnh đạo duyệt -> tìm thầy -> tìm tổ chức. Tức là không đáp ứng được nhu cầu ngay mà phải chờ một thời gian dài. Thì lúc có lớp học thì anh em không cần tới nữa.

Theo nghiên cứu của CBE, thì rào cản lớn nhất trong phát triển văn hóa học tập là "thời gian" và đây cũng là lý do mà hầu hết ae đi làm nói rằng họ lười học vì không có thời gian.

Được học tập trong môi trường làm việc giúp nhân viên hạnh phúc hơn

Individual: tức là đề cập đến mỗi cá nhân trong tổ chức, họ có tư duy tiến bộ mỗi ngày hay không, họ có sẵn sàng chia sẻ kiến thức với đồng nghiệp hay họ có cam kết mục tiêu không. Nếu nhân viên có mong muốn học tập và có những cam kết mục tiêu khó thì đó chính là động lực để thúc đẩy hành vi học tập của mỗi cá nhân. 

Ví dụ như anh, em công ty cam kết mục tiêu “Ứng dụng thành công ORKs vào doanh nghiệp” thì chắc chắn việc học tập theo cam kết sẽ trở nên dễ dàng và chủ động hơn. 

Văn hóa học tập hình thành bao gồm từ sẵn sàng học tập và sẵn sàng chia sẻ kiến thức trong tổ chức. Nhiều lãnh đạo mong muốn xây dựng văn hóa học tập nhưng khi anh em hỏi nhiều thì lãnh đạo lại nổi cáu, điều này sẽ dần khiến văn hóa học tập sẽ mất đi.

Environment: đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng bởi “môi trường quyết định con người”, nếu các sếp xây dựng được môi trường làm việc có văn hóa, có học tập và là nơi mà nhân viên thoải mái được sai, thoải mái được hỏi, thoải mái được chia sẻ, thoải mái được phát triển bản thân thì đó là chính là nơi để nhân viên cố gắng và hết lòng cống hiến vì công ty. 

Ví dụ như trong một doanh nghiệp, các cá nhân có chung một suy nghĩ, lối sống, sẵn sàng mở lòng chia sẻ mọi thứ, luôn đề cao tinh thần học tập mỗi ngày sẽ tạo động lực phát triển cho mỗi người, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng công việc. Một doanh nghiệp có môi trường tốt cũng là yếu tố khiến nhân viên sẵn sàng cống hiến và gắn bó dài lâu. 

Để xây dựng văn hóa học tập, cần phải cung cấp tài nguyên, khóa học cho nhân viên

Không khó nếu các sếp biết cách bắt đầu để xây dựng văn hóa học tập

Xây dựng văn hóa học tập là một hành trình dài nhưng không khó, chỉ cần các sếp có sự kiên trì và làm gương cho nhân viên của mình, chắc chắn các sếp sẽ đạt được mục tiêu. Theo như Matthew Smith, Giám đốc học tập tại McKinsey & Company, nói: “Giống như rất nhiều thứ khác, nó bắt đầu từ cấp trên và bắt đầu bằng việc có một Giám đốc điều hành hoặc một nhà lãnh đạo cấp cao thực sự coi trọng việc học hỏi.”

Chia sẻ nhiều hơn mục tiêu của tổ chức

Đây chính là bước đầu tiên để tạo động lực cho nhân viên về văn hóa học tập. Nếu nhân viên biết rõ mục tiêu của công ty mình, họ sẽ cảm thấy rằng công việc họ đang làm có ý nghĩa và có tầm quan trọng. 

San sẻ mục tiêu, mỗi người giúp sếp một mục tiêu

Chia sẻ mục tiêu và cùng giúp đỡ nhau để đạt mục tiêu là một cách tuyệt vời để xây dựng tinh thần đoàn kết, tạo động lực cho các cá nhân trong tổ chức. Khi mỗi người trong tổ chức biết được mục tiêu của tổ chức và cảm nhận sự đóng góp của mình trong việc đạt được mục tiêu, họ sẽ có động lực để làm việc và cống hiến. 

Sẵn sàng chia sẻ kiến thức với mọi người

Luôn vui vẻ và sẵn sàng chia sẻ kiến thức là cách để khuyến khích việc học tập và phát triển bản thân của mỗi nhân viên. Điều này được thể hiện qua các buổi hội thảo, khóa đào tạo, các buổi trao đổi kiến thức giữa nhân viên. Sếp chia sẻ kiến thức với nhân viên, nhân viên chia sẻ kiến thức với nhau và nhân viên cũng có thể chia sẻ kiến thức với sếp. Bởi kiến thức là vô tận, không một ai có thể biết hết mọi thứ trên đời. 

Đừng khó chịu khi nhân viên hỏi

Khi nhân viên hỏi, hãy trả lời một cách nghiêm túc và nhiệt tình. Điều này sẽ giúp nhân viên thoải mái hơn và khuyến khích sự tò mò, ham học hỏi của nhân viên. 

Có tài nguyên, khóa học để nhân viên học tập

Cung cấp các khóa học cho nhân viên chính là cách hiệu quả để hình thành nên văn hóa doanh nghiệp. Bạn không thể nói với nhân viên của mình rằng học ở trên mạng, học ở người này, người kia mà phải có khóa học, tài nguyên cho nhân viên học. Các khóa học bao gồm các chủ đề liên quan đến kỹ năng mềm, kỹ năng chuyên môn… 

Học hỏi lẫn nhau giúp nhân viên dễ dàng ghi nhớ và mở rộng kiến thức mỗi ngày

Thoải mái với việc nhân viên học tập trong giờ

Học tập trong giờ làm việc không phải là làm việc riêng và cũng không ảnh hưởng đến công việc. Bởi nhân viên cũng cần nghỉ ngơi, cần tái tạo và tìm kiếm những ý tưởng trong công việc. Khi họ tập trong giờ làm việc sẽ giúp bộ não của họ phát triển và tăng hiệu suất làm việc đáng kể.

Văn hóa học tập là một hành trình dài bất tận, nó cũng giống như xây dựng văn hóa doanh nghiệp, do đó cần sự kiên trì lâu dài và làm gương của lãnh đạo.

Sau khi nắm được một số điều cần lưu tâm cũng như một số cách để bắt đầu hiệu quả, chắc chắn bất kỳ nhà lãnh đạo nào cũng sẽ tự tin để thực hiện các chiến lược xây dựng văn hóa học tập cho đội ngũ nhân sự công ty.