Việc thu hút FDI được nhiều quốc gia xem là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển kinh tế và cải thiện cơ sở hạ tầng. Từ góc độ của những doanh nghiệp đầu tư, FDI giúp họ mở rộng quy mô kinh doanh và có quyền kiểm soát cao hơn đối với doanh nghiệp mục tiêu.

Vậy FDI là gì?

FDI là viết tắt của "Foreign Direct Investment" trong tiếng Anh, và dịch sang tiếng Việt là "Đầu tư trực tiếp nước ngoài." Đây là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh tế quốc tế, mô tả việc một tổ chức hoặc cá nhân ở một quốc gia đầu tư vào một doanh nghiệp khác ở một quốc gia khác, thông thường thông qua việc mua cổ phần, xây dựng cơ sở hạ tầng, hoặc mua sắm tài sản cố định. FDI  cũng được coi là một loại đầu tư trong đó một tổ chức hoặc cá nhân từ một quốc gia đầu tư vào một doanh nghiệp hoặc dự án ở một quốc gia khác. FDI có thể thực hiện thông qua việc mua cổ phần của doanh nghiệp đó, xây dựng mới (Greenfield investment), hoặc sáp nhập và mua lại (Mergers and Acquisitions - M&A).

Hình thức 

FDI có thể thực hiện thông qua các hình thức khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp và điều kiện thị trường

• Greenfield Investment (Đầu tư xanh):
• Đây là hình thức khi một doanh nghiệp quốc tế xây dựng một doanh nghiệp mới hoặc mở rộng cơ sở hạ tầng từ đầu ở một quốc gia khác. Điều này bao gồm việc mua đất, xây dựng nhà máy, và triển khai mọi thứ từ đầu.
• Mergers and Acquisitions (Sáp nhập và Mua lại - M&A):
• Trong trường hợp này, một doanh nghiệp quốc tế mua lại một phần hoặc toàn bộ cổ phần của một doanh nghiệp địa phương. Điều này có thể là một cách để nhanh chóng có được quyền kiểm soát và thị trường.
• Joint Ventures (Liên doanh):
• Các doanh nghiệp từ hai hoặc nhiều quốc gia tạo ra một liên doanh, nơi mà họ cùng chia sẻ trách nhiệm và lợi nhuận. Điều này có thể giúp giảm rủi ro và nâng cao sức mạnh cạnh tranh.
• Strategic Alliances (Liên minh chiến lược):
• Các doanh nghiệp hợp tác mà không cần phải tạo ra một doanh nghiệp mới. Thay vào đó, họ có thể có các thỏa thuận chiến lược, như chia sẻ công nghệ, nguồn cung cấp, hoặc quyền lợi thương mại.

Vị thế của FDI trên thị trường hiện nay như thế nào?

Vị thế của FDI (Đầu tư trực tiếp nước ngoài) trên thế giới vẫn đang thay đổi và phản ánh sự biến động trong nền kinh tế toàn cầu.

• Chuyển Dịch địa lý:
• Có sự chuyển dịch địa lý của FDI từ các nền kinh tế phát triển sang các thị trường mới nổi và đang phát triển. Các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, và các nước Đông Nam Á đã trở thành địa điểm quan trọng cho FDI.
• Chủng Loại Các Ngành:
• FDI ngày càng tập trung vào các ngành công nghiệp có liên quan đến công nghệ cao, năng lượng sạch, y tế, và dịch vụ. Các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, Internet of Things (IoT), và công nghệ số đang thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư.
• Ưu Tiên về Xã Hội và Môi Trường:
• Có xu hướng tăng cường ưu tiên về các dự án FDI có tác động tích cực đối với xã hội và môi trường. Các doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến việc thực hiện các dự án bền vững và có trách nhiệm xã hội.
• Chính Sách và Quy Định:
• Một số quốc gia thay đổi chính sách và quy định để thu hút FDI, bao gồm cả việc cải thiện môi trường kinh doanh, giảm thuế, và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
• Ảnh Hưởng của Đại dịch COVID-19:
• Đại dịch COVID-19 đã có ảnh hưởng lớn đến các dự án FDI, tạm dừng hoặc chậm lại một số hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, một số ngành như công nghệ thông tin và truyền thông, y tế, và các dịch vụ trực tuyến đã tăng cường.
• Thách Thức Chính Trị:
• Các mối quan hệ thương mại và chính trị giữa các quốc gia có thể ảnh hưởng đến FDI. Các biện pháp bảo vệ thương mại và căng thẳng địa chính trị có thể tạo ra không chắc chắn cho môi trường đầu tư.

Vị thế cụ thể của FDI có thể thay đổi tùy thuộc vào từng quốc gia và khu vực. Điều này là kết quả của nhiều yếu tố như chính trị, kinh tế, văn hóa, và sự biến động của thị trường toàn cầu.

Sau 35 năm, Hàn Quốc, Singapore và Nhật Bản là ba nước đầu tư FDI nhiều nhất vào Việt Nam, trong khi doanh nghiệp Mỹ nằm ngoài top 10. Sau sự kiện Việt - Mỹ nâng cấp quan hệ ngoại giao thành đối tác chiến lược toàn diện đầu tháng 9, truyền thông quốc tế kỳ vọng Việt Nam có thể đón làn sóng FDI thứ 4 với dòng vốn chủ đạo từ nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Nguồn: vnexpress.net

Hiện nay khối FDI đóng góp của khu vực chiếm khoảng 20% GDP. Điều quan trọng hơn cả là dòng vốn này đã kéo theo sự nhập cuộc tích cực của các thành phần kinh tế khác trong nước. Hiện FDI đang đóng góp 24% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Bên cạnh đó ta có thể thấy được tầm quan trọng của FDI trên thị trường bởi vì:

• FDI mang lại sự chuyển giao công nghệ và quản lý từ các quốc gia phát triển đến các quốc gia đang phát triển, giúp nâng cao năng lực sản xuất và cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
• FDI tạo ra cơ hội việc làm cho người lao động địa phương, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện mức sống của cộng đồng.
• FDI thường đi kèm với việc mở rộng quy mô sản xuất và tăng cường khả năng xuất khẩu của quốc gia chủ nhà, tạo ra nguồn thu nhập ngoại tệ và thúc đẩy thương mại quốc tế.
• FDI có thể tạo động lực cho doanh nghiệp nội địa cải thiện chất lượng và hiệu suất để cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.

Tổng kết

Quyết định đầu tư trực tiếp nước ngoài thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chính trị, kinh tế, xã hội, và hành vi thị trường. Cả quá trình FDI cũng có thể được ảnh hưởng bởi chính sách và quy định của cả quốc gia nhà đầu tư và quốc gia chủ nhà.FDI không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn đóng góp một cách to lớn vào sự phát triển kinh tế và xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới.