Tình Hình Thị Trường Lao Động Việt Nam 6 Tháng Đầu Năm 2024

1. Tổng Quan Thị Trường Lao Động Việt Nam 6 Tháng Đầu Năm 2024

Thị trường lao động Việt Nam đang dần phục hồi nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, phản ánh xu hướng chung của thị trường lao động toàn cầu. Theo Báo cáo “Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới: Xu hướng 2024” của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), mặc dù năm 2023 có dấu hiệu tích cực với tỷ lệ thất nghiệp giảm và số giờ làm việc trung bình trở lại mức trước đại dịch, nhưng sự phục hồi còn yếu. Dự báo tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu năm 2024 có thể tăng nhẹ từ 5,1% lên 5,2% [1].

Sự phục hồi của nền kinh tế trong nước đã giúp thị trường lao động dần lấy lại đà phát triển. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, lực lượng lao động trong Quý II/2024 là 52,5 triệu người, tăng 0.25% so với quý trước và 0.42% so với cùng kỳ năm trước [2]. Ngoài ra, xu hướng số hóa và ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành doanh nghiệp đã thay đổi cấu trúc lao động, tạo ra nhu cầu ngày càng tăng cho các công việc liên quan đến công nghệ thông tin, kỹ thuật số, và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, thị trường lao động cũng phải đối diện với không ít thách thức. Mặc dù số lượng việc làm ghi nhận sự gia tăng, tỷ lệ thất nghiệp lại không cho thấy sự cải thiện. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp trong việc thu hút nhân tài và yêu cầu kỹ năng cao hơn ở nhiều vị trí việc làm đã tạo áp lực lớn lên cả người lao động và doanh nghiệp. Trước tình hình đó, người lao động cần nâng cao kỹ năng, học thêm các kiến thức mới để phù hợp với yêu cầu công việc thay đổi liên tục từng ngày.

2. Thị Trường Lao Động Việt Nam Và Những Con Số Đáng Chú Ý

Nửa đầu năm 2024 đã ghi nhận những thay đổi đáng kể trong thị trường lao động Việt Nam:

Tỷ lệ thất nghiệp: Theo Tổng cục Thống kê, cả nước có khoảng 1,06 triệu người thất nghiệp trong độ tuổi lao động, tăng 4,8 nghìn người so với cùng kỳ năm 2023 [3]. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tỷ lệ thất nghiệp là 2.27%, không thay đổi so với cùng kỳ năm trước.  Điều này cho thấy tiềm năng phục hồi của thị trường lao động trong nước vẫn còn khá mong manh.

Thu nhập bình quân: Thu nhập bình quân của người lao động trong các ngành dịch vụ, sản xuất, và công nghệ thông tin đều có mức tăng so với năm 2023. Theo số liệu từ Tổng cục thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2024, thu nhập bình quân đạt 7,5 triệu đồng/tháng, tăng 7.4% so với cùng kỳ năm trước. Trong số đó, những ngành ghi nhận mức tăng thu nhập bình quân đáng chú ý là ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải với 17,4%; ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước với 15.2%; và ngành khai khoáng với 12.5% [3].

Chuyển dịch cơ cấu lao động: Sự chuyển dịch lao động từ các ngành truyền thống như nông nghiệp, khai khoáng sang các ngành dịch vụ và công nghệ cũng trở nên rõ rệt hơn. Tỷ lệ lao động trong các ngành dịch vụ chiếm hơn 40% tổng số lao động của cả nước, tăng 3% so với năm 2023. Ngược lại, tỷ lệ lao động trong ngành nông nghiệp tiếp tục giảm, phản ánh xu hướng chuyển dịch mạnh mẽ của nền kinh tế.

Tỷ lệ lao động chính thức và phi chính thức: Tỷ lệ lao động chính thức, tức những người làm việc theo hợp đồng dài hạn và có bảo hiểm xã hội, tăng lên 60% trong nửa đầu năm 2024. Ngược lại, tỷ lệ lao động phi chính thức, thường làm việc không có hợp đồng và bảo hiểm, giảm nhẹ xuống còn 40%. Điều này cho thấy các chính sách cải thiện điều kiện làm việc và bảo vệ quyền lợi người lao động đang dần phát huy hiệu quả.

So sánh với các năm trước, sự cải thiện của thị trường lao động trong 6 tháng đầu năm 2024 không chỉ đến từ việc nền kinh tế phục hồi mà còn nhờ vào sự thay đổi chiến lược của các doanh nghiệp trong việc quản lý nguồn nhân lực. Những ngành nghề mới nổi, đặc biệt là trong công nghệ và thương mại điện tử, tiếp tục thu hút số lượng lớn lao động trẻ và tạo ra nhiều cơ hội việc làm.

3. Hướng Đi Nào Cho Thị Trường Lao Động Việt Nam?

Để tận dụng tối đa những cơ hội và vượt qua những thách thức trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp và người lao động cần lưu ý:

Nâng cao năng lực công nghệ thông tin: Xu hướng số hóa và chuyển đổi số trong các doanh nghiệp đòi hỏi người lao động phải nâng cao kỹ năng công nghệ và quản lý dữ liệu. Những kỹ năng này không chỉ quan trọng cho các ngành công nghệ mà còn cần thiết trong các ngành sản xuất, dịch vụ và bán lẻ.

Đẩy mạnh sự linh hoạt trong công việc: Với sự thay đổi nhanh chóng trong môi trường kinh tế và công nghệ, các doanh nghiệp cần xây dựng môi trường làm việc linh hoạt, cho phép người lao động dễ dàng thích nghi với những thay đổi. Điều này bao gồm việc áp dụng các mô hình làm việc từ xa, làm việc linh hoạt về thời gian, và khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới trong công việc.

Tăng cường quản trị nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh: Sự phục hồi của thị trường lao động không chỉ đến từ việc tạo ra thêm việc làm mà còn từ việc cải thiện điều kiện làm việc và xây dựng một văn hóa doanh nghiệp bền vững. Doanh nghiệp cần chú trọng đến chính sách đãi ngộ, phúc lợi và môi trường làm việc nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người lao động phát triển và thu hút nhân tài.

Nhìn chung, nửa đầu năm 2024 đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong quá trình phục hồi và phát triển của thị trường lao động Việt Nam. Các doanh nghiệp và người lao động đều cần thích nghi với xu hướng mới, và những ai nắm bắt được sự thay đổi này sẽ có cơ hội phát triển bền vững trong tương lai.

Nguồn:

[1]

https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@asia/@ro-bangkok/@ilo-hanoi/documents/publication/wcms_910645.pdf

[2]

https://www.gso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2024/06/thong-cao-bao-chi-ve-tinh-hinh-lao-dong-viec-lam-quy-ii-va-6-thang-dau-nam-2024

[3]

https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2024/06/Thong-cao-bao-chi-lao-dong-Q2.2024-1.pdf